Spontaan naar NYC: het congres van de TSA

Woensdag 10 juni, einde van de middag Na me de hele dag verveeld te hebben, besloot ik eens online te gaan zoeken naar de presentatie die Cara moest gaan geven in New York. Na wat zoeken kwam ik erachter dat het dat weekeind plaats zou vinden. Het hele programma gelezen en het zag er super interessant uit. Zeker in mijn achterhoofd dat ik nog steeds graag psychologe wil worden, was ik er erg enthousiast over. De hele avond zitten twijfelen en dingen uit zitten zoeken, maar nog niks concreets gedaan. Donderdag 11 juni, vlak na het avondeten Ik had voor mezelf al zo goed als besloten te gaan, toen ik erachter kwam dat ik via vliegtickets.nl niet meer kon boeken voor de dag erna. Nog naar dansen geweest en daarna verder gezocht. En bij e-bookers kon het gelukkig nog wel! Toen was het duidelijk: vannacht moest ik om 2 uur de trein hebben, om om kwart over 5 in te checken! Ik kon het bijna niet geloven maar ik ging toch echt!! Alles gebookt, spullen ingepakt, nog even op het forum laten weten dat ik ging en om half 2 zat ik in de auto naar het station. Vrijdag 12 juni, midden in de nacht Om 2 uur was ik op het station, half 6 ingecheckt, kwart voor 7 ging de gate open en om 8 uur zat ik in het vliegtuig! Dit alles dus 12 uur nadat ik gebookt had! De eerste keer vliegen was wel spannend, maar ook wel leuk! Toen we opstegen dacht ik wel ‘wow! We vliegen!’ Je kon nog wat van Amsterdam zien, ook nog een windmolenpark en een tijdje later ook Engeland en Ierland. Vanaf dat moment alleen nog maar wit gezien; wolken. We kregen natuurlijk ontbijt, maar dat was niet echt lekker, maar goed, moet je ook eens meegemaakt hebben natuurlijk. De snacks die we laten kregen waren wel beter. We kregen zelfs pinda’s! Dat vond ik zó cliché dat ik een zakje open heb gemaakt, maar na 1 pinda was het al wel duidelijk dat die toch niet zo lekker waren als hoe ze altijd klinken. Toen we NYC naderden, probeerde ik uit het raampje al wat van de stad te zien, maar het was super mistig. Achteraf bleek dat we pas door de wolken heen waren ongeveer 3 sec voordat we landden. Dat vond ik wel eng, maar het ging gelukkig wel snel. Vrijdag 12 juni, 11 a.m. (NYC-tijd) Daar was het dan, New York City. Je zag nog bijna niks door de mist en we moesten nog door een enorm strenge douane heen, maar toch, het idee om daar te zijn was super. Bij de douane had ik het idee dat de wereld omgekeerd was, ik was een terrorist en moest bewijzen dat ik het niet was, i.p.v. andersom. Vingerafdrukken én een foto. Maar gelukkig mocht ik binnen. Bagage gehaald, door nog een paspoort controle en eindelijk stond ik in de terminal! Daar werd ik opgehaald door een shuttlebusje, wat me direct naar het hostel zou brengen. Dat was wel leuk, je kon gelijk iets van de stad zien! Ik was de laatste in het busje die weggebracht zou worden en de chauffeur moest terug naar JFK, dus hij heeft een taxi betaald en me daarin gezet! Heb je dat ook gelijk een keer gedaan! De taxi chauffeur was erg aardig en hij wees steeds dingen aan van wat wat was. Begin van Central Park gezien, de studio van David Letterman, Columbia University en voor de eerste keer een heuse Ben and Jerry’s winkel! Eenmaal bij het hostel aangekomen heb ik me even opgefrist om vervolgens rechtstreeks New York in te gaan. Gelukkig kreeg ik in het hostel een kaart van Manhattan, waar ook de metro’s opstonden, wat het hele gebeuren een stuk gemakkelijker maakte. Mijn idee was om door Central Park te gaan lopen, gezien ik daar vlakbij zat en dan zo bij Times Square uit te komen. De taxi chauffeur had het al gezegd, je kán niet door Central Park helemaal lopen, dat is veel te ver! Maar liefje naïefje hier probeerde het natuurlijk toch. Eenmaal een uur bergje op, bergje af gelopen, gaf ik het op. Toen bleek ook nog eens dat ik nog maar 4 bloks verder was… En dat te bedenken dat Central Park 41 bloks lang is… Toen dus toch maar de metro gepakt, naar Times Square. Daar aangekomen, was het ineens een heel stuk drukker, ook met alle billboards natuurlijk. Vanaf het metrostation was het nog een klein stukje lopen en daar stond ik dan, midden op Times Square!! Gelijk overal foto’s van gemaakt en een (gigantisch) stuk pizza gehaald, omdat ik natuurlijk ondertussen wel honger had gekregen. Ik schrok wel van de prijzen, maar dat waren natuurlijk ook dollars, dus dat scheelt een hoop. Na wat rond te hebben gelopen op Times Square en de miljoenen souvenirwinkeltjes (die trouwens allemaal in prijs van elkaar verschilden) te hebben bekeken, ben ik opzoek gegaan naar een gewone winkel om even lekker te gaan shoppen. Paar winkels gehad, maar ik werd wel erg moe, er was dan ook niet echt iets leuks te vinden. Besloten door te lopen naar het Empire State Building, wat ongeveer 9 bloks verder was. Zo kwam ik dus langs nog meer winkeltjes en liep ik ook bijna degene voorbij, waarnaar ik opzoek was: Macy’s. Toch gezien en gelijk naar binnen gegaan. De 1st floor is echt wel heel erg duur, de 2nd iets minder, de 3rd nog iets minder en de 4th was betaalbaar! En ook nog in de aanbieding! Dus gelijk naar de jurkjes gezocht, ook nog een hele mooie galajurk gevonden, die helaas te klein was… Uiteindelijk nog wel een jurkje gekocht. Op de 4th floor was ook een Ben and Jerry’s winkeltje, dus daar ben ik maar lekker een ijsje gaan halen. Ik schrok wel van de prijs: $3,20 voor een klein ijsje! Wat bleek nou, de hoorntjes waren wel even groot als hier, maar ze deden er zoveel op, dat was nog meer dan een ijsje in Italië! Het was eigenlijk te veel, maar in mijn achterhoofd dat Iris me zou schieten als ik het weg zou gooien, toch maar helemaal opgegeten. Wel erg lekker! Nog even doorgelopen naar het Empire State Building, daar tegenover nog een stuk pizza gehaald (dat was genoeg voor een maaltijd) en toen was het toch al wel te donker om er nog echt op te gaan. Er was een rij van een half uur en ik moest ook nog terug naar het hostel. Dat laatste dus maar gedaan. In het hostel nog wat contact met het thuisfront, mama/forum/Diana/Marloes. Ook geconstateerd dat ik niet de goede stekkers bij me had, dus niet te lang op het internet gezeten. Zaterdag 13 juni, 6 a.m. Mijn wekker ging! Door de jetlag de goede kant op, kon ik gelukkig vroeg opstaan, waardoor ik ruim op tijd bij de metro was en ook ruim op tijd in het Financial District. Dus ook nog maar even gelijk naar Wall Street doorgelopen, ik had tenslotte nog de tijd. Tja, Wall Street, dat is dus een erg smal straatje als je het vergelijkt met de gemiddelde straat in NYC. Toch wel gaaf om te zien, vooral de gebouwen met al die pilaren. En natuurlijk de echte New York Stock Exchange. Daar kwam ik overigens ook nog een kerk tegen, wat daar dus één van de laagste punten is, de gebouwen zijn veel hoger! Dat was wel raar om te zien, hier is dat altijd andersom! Vervolgens doorgelopen naar het Marriott New York downtown, waar het symposium werd gehouden. Het eerste wat me opviel was dat de Amerikaanse stichting echt rijk is! Zoiets zouden wij nooit van ons leven kunnen betalen. Natuurlijk waren de entree kosten niet laag, maar toch, het was echt een super luxe hotel. Daar aangemeld, gelijk van alles gekregen en aan het ontbijt. Ik had Cara nog niet gezien, dus ik ben maar gewoon aan een tafel gaan zitten waar maar 1 iemand aanzat. Iets later kwamen er nog een paar mensen bijzitten en we hebben wat zitten praten. Twee ervan waren dokters, die dus patiënten hadden met Tourette en de andere was Joshua, een student uit Canada, die zelf ook Tourette heeft. Hij vertelde dat hij een paar weken daarvoor ook al naar een congres was geweest over Tourette, maar dat dat ging over het aanpassen van de omgeving waardoor je dan zo min mogelijk tics had. Hij gaat me er nog van alles over mailen, dus info daarover volgt voor de geïnteresseerden. Na het ontbijt naar boven gegaan, naar de conferentiezaal. Die was echt gigantisch en overal stonden tafels en stoelen, met notitieboekjes en pennen. Ook glazen en water, al viel het wel tegen dat het kraanwater was. Dat kan je proeven, zeg maar… Lang leve het kraanwater in Nederland! Maar goed, het went wel, al blijft het onze beter. Toen zag ik Cara de zaal inlopen, samen met een andere Nederlandse vrouw, Ellie (zij leidt psychiaters op in Vught). Ze gingen toevallig voor me zitten, maar omdat er een gangpad tussen zat, zag ze me nog niet meteen. Op een gegeven moment was ik met een man naast me aan het praten en ze draaide zich om, keek eens goed op mijn naambordje en kwam naar me toe. Ze zei dat ze het echt super leuk vond dat ik er was en dat ze me al wel had gezien, maar ze dacht, nou, dat kan niet hoor! Maar ze vond het echt super en ze was erg blij dat ik er was. Toen begonnen de presentaties. Het begon over de relatie tussen Tourette en het immuunsysteem. Dat was wel interessant om te horen, maar wel erg moeilijk. Cara zei dat later overigens ook, het was erg specifiek. Het ging ook over een ziekte waar ik nog nooit van had gehoord: pandas. Dat schijnt een vorm van Tourette te zijn, waarbij dan ook dingen als reuma voorkomen, je moet een meningokokken-infectie hebben gehad, of het komt daaruit voort, ik ga me er nog in verdiepen. Wat wel leuk was, was dat de dokters in de zaal het er absoluut niet over eens waren hoe je dit en Tourette moest behandelen en of pandas überhaupt wel een losse ziekte genoemd mocht worden. Er was 1 speaker die zei dat uit zijn onderzoek bleek dat er op de specifieke symptomen van pandas geen verschillen zaten met gewone Touretters. Dat leverde wel wat gesteggel op, maar dat was juist wel grappig om te zien. Het hele gebeuren liep er wel flink door uit, waardoor de pauze helaas niet echt lang duurde, maar 10 minuten, als het dat al was. Toen kwam de volgende spreekronde, die was wat simpeler, het ging meer over wat algemenere dingen, maar dan wel gericht op Tourette. De eerste spreker maakte een beetje een samenvatting over wat er in de afgelopen jaren (sinds het 4e congres, dit was het 5e) allemaal onderzocht was en wat hij daarvan vond. Nou, dat was nogal duidelijk. Hij vond dat er te veel naar hetzelfde onderzoek werd gedaan. In zijn ogen weten we, vooral van medicijnen, ondertussen wel wat werkt en wat niet, en wat de eventuele bijwerkingen zijn. Hij vond dat er eens naar andere dingen gezocht moest worden, vooral omdat er nog steeds niets is wat echt goed werkt bij Touretters. Vervolgens sprak er iemand over wat we kunnen leren van dierproeven, hoe ze uitgevoerd worden en wat ze dan proberen voor elkaar te krijgen. Dat was wel mooi om te horen, want hij begon met de vraag ‘Who is that guy?’ Alsof wij dat allemaal dachten zeg maar. Hij staat blijkbaar nogal bekend om zijn proeven met muizen en zo heeft hij het dus ook voor elkaar gekregen muizen te ‘maken’ die Tourette hebben. Daar had hij ook een filmpje van, dat was wel grappig om te zien. De laatste spreker van deze ronde had het over hair-pulling en skin-picking, dus niet echt Tourette, maar je zou dat ook tics kunnen noemen, al is het net iets anders. Hij had daar onderzoek naar gedaan en dan vooral de milieufactoren. Het was dan zijn bedoeling om bij risicogroepen te kijken of hij het kon voorkomen, door ze bepaalde invloeden niet of juist wel te geven. Toen: lunch! Die was wel welkom. We kregen wraps, eigenlijk die we in het vliegtuig ook al hadden gehad, was wel lekker alleen onmogelijk om te eten (bestek werkte niet en met je vingers was ook niet charmant…). Ik zat bij Ellie aan tafel, wat wel gezellig was, konden we even in het Nederlands praten. Toen kregen we discussies, er waren er 3 en je kon zelf kiezen. Ik ben naar die van gedragstherapie gegaan, en dan ging het vooral over hoe mensen erop reageren. Cara zei later dat degene die de discussie voorzat, de grondlegger van de gedragstherapie is, dus dat was wel indrukwekkend. Het ging vooral over de CBIT methode, maar omdat de presentatie daarvan pas later was, was dat niet zo gemakkelijk te volgen. Wat wel mooi was om te horen, was dat er een therapeut was, die zei dat hij ook sessies via skype deed. En dat bleek even goed te werken als de echte face to face sessies. Op de vraag die velen kregen ‘als je dan nauwelijks tics meer hebt, kan je het dan nog wel Tourette noemen?’ was wel een mooi antwoord gevonden. Ja, je hebt dan nog wel Tourette, je hebt het alleen (tijdelijk) onder controle. Net zoals dat insuline diabetes onder controle houdt, kan gedragstherapie Tourette onder controle houden. Wat er verder nog uitkwam, is dat veel mensen vinden dat er veel meer (ook lager opgeleidde) therapeuten moeten leren hoe gedragstherapie te geven. Het is namelijk absoluut niet moeilijk, gedragstherapie geven. Het is moeilijk om het te onderzoeken, maar het daadwerkelijk doen, dat is gemakkelijk. Ze zijn dus van plan zo veel mogelijk studenten en (school-)maatschappelijk werkers enz. te leren hoe gedragstherapie te geven. Ze zijn daar afgelopen januari mee begonnen op een erg inventieve manier, naar mijn mening. Ze hadden dan één keer per jaar een vergadering met alle directeuren van psychologische instanties (ik begreep niet precies wat voor) en daar hadden ze mappen uitgedeeld met informatie over gedragstherapie en hoe gemakkelijk het eigenlijk was om het te geven. Daarbij hadden ze ook aangeboden, mochten mensen geïnteresseerd zijn, dat iemand een dag daar naartoe zou gaan en een heel stel mensen tot gedragstherapeut op zou leiden. En dat dus allemaal op de kosten van de stichting. Nou is de Amerikaanse stichting natuurlijk een heel stuk rijker dan de Nederlandse stichting, maar toch, ze hebben sinds januari al meer dan 100 mensen opgeleid tot gedragstherapeut, en die kunnen dan ook weer honderden Touretters helpen. Tijdens die sessie kwam ik er overigens ook achter dat Joshua zelf ook Tourette heeft, dat had hij eerst niet gezegd, maar hij zat lekker te ticcen. Het viel niet erg op, maar hij zat schuin voor me, dus ik zag het wel. Er waren overigens wel meer mensen die tics hadden, meer dan ik had gedacht, omdat het vooral voor de therapeuten en dokters was. Maar dat was wel leuk om te zien. Toen weer even pauze, heb even met Joshua staan praten. We kregen toen ook bottled water, wat een heel stuk beter was, dan datgene in de congreszaal. Toen was het dan zover; de presentaties over gedragstherapie, waaronder die van Cara. De eerste presentatie ging over op basis van wilskracht bepaalde dingen controleren. Dat hoefde nog geen tics te zijn, maar het idee was basicly dat als je van te voren specifieke informatie kreeg en je je daar dan op instelde, dat je dan iets tegen kan gaan: ‘I’m going out tonight, there will be sigarets, but I’m not going to smoke.’ Verder ging de presentatie meer over hoe het in je hersenen werkt, omdat er nogal wat mensen die daar waren sceptisch tegenover gedragstherapie staan, en het zo wat logischer lijkt. De volgende presentatie ging vooral over Habit Reversal, dat is dus als je een beweging bedenkt, die je in plaats van je tic doet. In mijn ogen wordt dat dan een tic (dat is bij mij vaak het geval), maar het schijnt wel mee te vallen, vaak verdwijnen de tics er toch door. Hij had het er ook over dat er geen reboundeffect was (dat betekent dat je de tics voor een periode niet doet, maar je ze erna wel weer moet ‘inhalen’). Daar kom ik later nog op terug, want dat is toch raar, elke Touretter kent het reboundeffect namelijk wel. Hij legde ook uit waarom gedragstherapie wel nuttig kon zijn, in tegenstelling tot wat veel artsen denken. Zijn beredenering is eigenlijk heel simpel: gedrag en hersenen zijn niet los van elkaar, neurologische syndromen kunnen dus door gedragstherapie opgelost worden. En dat klopt, eigenlijk wordt alles door je hersenen bestuurd, dus medische en psychologische dingen staan veel dichter bij elkaar dan altijd wordt aangenomen. En toen was Cara aan de beurt. Wat meteen al opviel, is dat ze sprekers hadden uit Israel en Japan, waar ze geen probleem mee hadden, maar de Nederlandse namen waren toch wat moeilijk. Ik verstond zeg maar alleen de universiteit omdat ik wist waar Cara was gepromoveerd (Radboud, Nijmegen). Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet heel erg goed opgelet heb, maar dat komt ook omdat ik al veel wist. Ze vertelde dus over de therapie en dat er vaak ook een spelletje van werd gemaakt, het kind tegen de kriebels/tics. Dat deed ik ook altijd en ik blijf vinden dat het super werkt voor kinderen. Toen zouden dan eindelijk de filmpjes komen van mij, en ik was wel even in beeld, maar de computer liep de hele tijd vast, als ze hem opstartten… Dus dat ging helaas niet door, maar Cara heeft wel verteld over mij en hoe de filmpjes eigenlijk waren. Ze heeft ook verteld dat ik daar dus ook was, en dat ze dat van te voren niet wist, maar dat ze het wel super leuk vond. Helemaal aan het einde stond ik nog met iemand te praten, die mij vroeg wie ik dan was en waar ik vandaan kwam, en die vond het wel leuk om te horen dat ik dus die Laura van de filmpjes was, al zei hij wel dat ik erg veranderd was, maar ja, wat wil je, ik was toen net 13 en een stuk zwaarder van de medicijnen. Maar goed, toch wel leuk in ieder geval. Toen kwam de therapeut die ik ook had gezien in de discussie, hij vertelde over de CBIT-methode. Ik snap het nog steeds niet helemaal, maar het schijnt te werken. Het is een combinatie tussen Habit Reversal, psychoeducation en gedragsinterventies. Hoe precies ga ik nog uitzoeken, maar hoe ik het begreep was het een manier van leven waardoor je kinderen bepaalde milieu-invloeden wel of niet meegeeft (heeft ook te maken met structuur). Er zijn dan ook wel sessies, dat is vooral het Habit Reversal deel. Als laatste kwam er iemand die eigenlijk een soort samenvatting gaf van alle gedragstherapieën die er zijn en daarbij vertelde waarom ze net zo goed (of misschien wel beter) werken dan medicijnen. Hij had ook nog een interessant standpunt, waarvan ik niet weet of het klopt, maar het is in ieder geval iets om over na te denken: beloon je kinderen liever niet als ze veel tics hebben gehad die dag (bijvoorbeeld geen huiswerk hoeven maken dan). Er bestaat een angst dat de tics daar juist erger van worden. Belonen is immers een erkende leer manier. Als je dan dingen gaat belonen die je liever niet wil hebben, bestaat de kans dat dit erger wordt. De vraag is natuurlijk alleen of dat ook is bij iets wat je uiteindelijk biologisch wordt verteld om te doen (je doet het niet voor je lol, je moet de tic doen). Iets om over na te denken in ieder geval. Zaterdag 13 juni, 4.30 p.m. Het congres was afgelopen. Een lange dag, maar wel erg nuttig en blij dat ik ben geweest. Ik heb nog met een paar mensen na staan praten en vervolgens met Cara afgesproken dat we samen naar het Vrijheidsbeeld zouden gaan. Toen zij zich klaarmaakte in haar hotelkamer, ben ik even naar Ground Zero gelopen, dat was daar nog geen 100 meter verder. Dat hebben ze me in ieder geval verteld, want het week niet echt af van de andere bouwputten in New York. Het idee ‘o, dit is Ground Zero’ was er wel, maar daar bleef het dan ook bij. Foto gemaakt en weer teruggelopen naar het hotel. Daar even met Joshua staan praten, die stond te wachten op zijn bagage. Toen Cara naar beneden kwam en iets (in het Nederlands) tegen mij zei, keek Joshua echt alsof hij Chinees hoorde, maar toen ik dat tegen hem zei, zei hij dat hij meer Chinees kon verstaan dan Nederlands, hij had er in ieder geval niets van begrepen. Toen Cara klaar was, zijn we richting het water gelopen, ondertussen nog wat mooie foto’s gemaakt van onder andere een eekhoorn, die je daar overigens wel vaker tegenkomt, maar voor ons was het wel leuk om te zien. We waren rond half 6, 6 uur aan de waterkant, toen we erachter kwamen dat de laatste boot naar het Vrijheidsbeeld om 5 uur ging… Maar er waren nog wel boten die erlangs voeren, die gingen dan ook langs de Brooklyn Bridge en Ellis Island enzo, dus die hebben we toen maar genomen. Dat was wel om 7 uur pas, dus we hebben even moeten wachten. De boottocht duurde ongeveer een uur en we hebben vooral heel veel mooie skylines gezien. Natuurlijk ook de Brooklyn Bridge, het Vrijheidsbeeld (wat toch wel erg klein was), Staten Island, Ellis Island en zo nog een paar eilanden. De speaker zei op een gegeven moment dat als je voorouders had die naar Amerika waren geïmmigreerd, die dan via Ellis Island waren gekomen, allemaal. Dat vond ik wel indrukwekkend, zo’n belangrijke poort van een land, het treinstation aan de rand van Ellis Island. In de tijd dat we op de boot waren is het zo goed als droog geweest, terwijl het ervoor en erna wel heeft geregend, perfect getimed dus. Ik had overigens een gratis paraplu in het Marriott gekregen (iemand anders is het gaan vragen, want ik verbleef daar natuurlijk niet, lekker Nederlands weer, moet toch dat gratis ding hebben), dus ik bleef gelukkig droog. Toen begonnen we ons te beseffen dat we sinds de lunch niet meer hadden gegeten en het al wel 8 uur ’s avonds was, dus dat we toch best wel honger hadden gekregen. De o zo beroemde chocolate chip cookies in de pauze na de lunch waren erg taai (lees: als wij ze hier hadden gehad, hadden we gezegd dat ze oud waren en ze weggegooid…), dus daar hadden we ook niet echt veel van op. We liepen naar het eerste beste restaurant wat we tegenkwamen: T.G.I. Friday’s, maar dat viel tegen: pasta voor $22!!! Dat deden we dus niet, dus dan maar naar de Mc Donalds, waar we erachter kwamen dat het in Amerika de omgekeerde wereld is: de Nederlandse Mc Donalds heeft wel vegaburgers, de Burger King niet, maar in Amerika is dat dus andersom. Maar goed, de Burger King had ze dus wel, dus toen maar daar gegeten. Toen we daar zaten te eten heb ik het met Cara nog even over het reboundeffect gehad, waar ik eerder al over schreef. Ik durfde het in de congreszaal niet te vragen, maar ik vroeg me toch af hoe het kwam, dat iedere Touretter het kent, en de therapeuten zeggen dat het niet bestaat. We kwamen tot de conclusie dat het kan zijn dat het effect optreedt, omdat het dan weer MAG, niet omdat het MOET. Als je dat aan cliënten vraagt (dat was bij mij ook), moet je het doen, of mag je eindelijk weer en is het daarom, dan zeggen ze bijna allemaal het laatste. Je mag het dan weer doen. Je moet ook helemaal uit de therapiesetting zijn, voordat het optreedt. Bij mij was het een bepaald punt tussen het gebouw en de auto, niet alleen maar uit de therapieruimte zijn, alles moest weer terug naar ‘normaal’ zijn. Het is dus waarschijnlijk iets psychologisch van, ‘hè, hè, het mag weer, even lekker ticcen’, en niet iets biologisch. Helaas zullen we dat nooit echt terug kunnen zien in onderzoeken, want we hadden ook wel geconstateerd, dat als je door blijft meten, 24 uur lang, de therapiesetting niet verdwijnt, en het reboundeffect dus niet optreedt. Cara zei dat ze wel hadden gemeten meteen als de cliënten weer thuis waren, maar bij mij was het dan al lang weg. Het was de eerste 10 minuten dat we in de auto zaten, en daarna was het weg. Het was dus meer een explosie van tics. In ieder geval, we waren er nog niet echt over uit hoe het dan gemeten moet worden (waarschijnlijk dus gewoon niet), maar het is in ieder geval een verklaring voor het verschil tussen wat de therapeuten en de Touretters zeggen. Daarna weer terug naar het hostel, want het was al aardig donker. Eenmaal terug in het hostel heb ik nog even gekeken wat ik zondag allemaal nog wilde doen en de laatste minuten van de batterijen van mijn laptop opgemaakt, waarnaar ik maar ben gaan slapen. Zondag 14 juni, 8 a.m. Opstaan maar weer, en dankzij de nog steeds bestaande jetlag was dat geen probleem. Alle spullen ingepakt en beneden gaan ontbijten. Bagel met jam (blijf die dingen toch wel lekker vinden) en ook maar een muffin geprobeerd, maar die was ik halverwege zat, veel te droog. Ik heb hem toch maar opgegeten. Wat nog wel grappig was, was dat een paar mannen uit Australië daar met elkaar aan het praten waren over wie al waar was geweest en in welk hostel dan. Maar ook vooral over hoe het bier daar was. Het mooie was dat ze de ‘Heineken-standaard’ aanhielden, hoe ze het zelf noemden. Als het daaraan voldeed, dan was het goed bier. Ik deed een poging om mijn lach in te houden, maar toen één van die mannen later vroeg waar ik vandaan kwam, heb ik hem toch maar verteld dat ik uit het land van Heineken kom, en dat wij echt wel beter hebben. Ik kon het woord voor slootwater niet vinden, maar ik geloof dat ik het wel duidelijk heb gemaakt. Hij vond het allemaal erg verwonderlijk, dat er dan toch echt zo veel beter was dat ik erom moest lachen dat zij Heineken goed vonden. Ben benieuwd wanneer hij voor de eerste keer komt. Toen mijn eten op was ben ik al mijn spullen in mijn tassen gaan stoppen en heb ik geconstateerd dat het echt te zwaar was. Dus dan maar meteen naar Pennstation om daar een kluisje te zoeken, maar die waren er niet. Gelukkig een paar straten verder een luggage storage, waar ik voor $5 mijn troep kwijt kon. Toen meteen door naar het Empire State Building, en, ik moet zeggen, als je ooit nog in New York bent en je wil hierin, ga dan op zondagochtend! Er waren geen rijen en ik heb niet 1 keer zodanig op de lift moeten wachten, dat er ook 1 voor mijn neus wegging. Ideaal. Van bovenop het Empire State Building was New York nog mooier dan hoe ik het al had gezien. Veel foto’s dus gemaakt en er was ook nog iemand die zo vriendelijk was om een foto van mij te maken, omdat ik stond te klooien met het ding. Ik moet eerlijk zeggen dat de foto’s die ik heb van mijzelf van hier bovenop en die vanaf de Eiffeltoren verdacht veel op elkaar lijken, maar dat komt voornamelijk door het hekwerk. Ik denk wel dat dit hoger was, maar dat weet ik niet zeker. Het financial district blijft wel het mooiste, vanwege de hoge gebouwen en het inimini Vrijheidsbeeldje ernaast, al missen natuurlijk wel de twee hoogste torens. Toen weer naar beneden, door het winkeltje, waar ze kerstballen verkochten… Tja, naja, ik weet ook niet waarom… Daarna weer terug gegaan naar Times Square, waar ik allerlei souvenirs heb gekocht, ik had vrijdag tenslotte al gekeken waar ze het goedkoopst waren (dat scheelt soms de helft!). Tot slot nog even gezeten op 1 van de stoelen op Times Square, zitten rekenen en geconstateerd dat ik nog best wel even naar Washington Square Park kon gaan. Daar hebben ze een scene van Gilmore Girls opgenomen, maar helaas is dat te lang geleden geweest, want daarin stonden er nog bankjes op het gras en dat was niet het geval. Het park was wel erg mooi en de Washington Memorial Arch had ik al vaak in Friends gezien, waardoor ik toch nog wat had, uit een serie. Nog even op een bankje van mijn laatste momenten in New York genoten en vervolgens opzoek gegaan naar een subwaystation, wat gemakkelijker leek dan dat het was. Uiteindelijk toch weer bij Pennstation, mijn bagage opgehaald en gevraagd hoe ik bij JFK kon komen. De trein genomen naar Jamaica station en van daaruit de Airtrain naar JFK. In die trein stond ook aangegeven welke vliegmaatschappijen vertrokken van welke terminal, dus dat was wel handig. Uiteindelijk nog redelijk op tijd terug bij terminal 4, waar ik meteen in kon checken. Het computersysteem in Nederland is wel gemakkelijker dan dat in Amerika, maar gelukkig waren er mensen die me konden helpen. Bagage afgeleverd en naar het winkelcentrumpje gelopen. Nou had ik net al mijn dollars opgemaakt, maar ik had dorst, dus ik wilde wat drinken. Kan je dus nergens in de winkeltjes pinnen… Er was wel een pinautomaat (die dingen hebben me overigens een fortuin gekost, elke keer iets van $3 om überhaupt te kunnen pinnen), maar die gaf alleen briefjes van $20, waardoor ik dus nu nog met iets van $13 zit. Het water in de kranen op de wc’s was warm, dus daar had ik ook niks aan. Ook gelijk maar wat gegeten, want ja, toen had ik toch dollars (en best wel honger ook). In het midden stonden daar allemaal stoelen en tafels, de ene beter dan de andere, maar ik had er één gevonden die echt werkelijk heerlijk lag. Lag ja, ik kon er met mijn knieën opgetrokken in liggen en hij was lekker zacht. Zo heb ik dus mijn laatste uren in New York City doorgebracht. Toen inchecken (in Nederland zijn ze toch een stuk aardiger) en in het vliegtuig. Dat was nu wel een echt KLM toestel, waardoor we dus ook Nederlandse stewardessen hadden én ieder een eigen videoschermpje, waar je echt belachelijk veel mee kon. Niet alleen de films die ze hadden kijken (waarvan er nog een paar in de bioscoop draaide), maar ook series kijken, spelletjes spelen (heb nog tetris gedaan), taalcursussen en noem maar op. Helaas was de vrouw voor mij zo asociaal om haar stoel ver naar achteren te klappen, waardoor ik alleen heel diep onderuitgezakt kon zitten (met de stoelen rechtop zat ik al klem met mijn benen) en ze vond het maar raar toen ik er iets van zei… Heerlijk voor mijn rug dat, dus… Voor het opstijgen nog even in de file gestaan (nostalgie ofzo? We gaan naar Nederland, dus wen er maar weer aan?), maar uiteindelijk met redelijke vertraging nog wel opgestegen. Omdat de vluchttijd een stuk korter was, kwamen we toch nog eerder aan dan gepland. Rond 7 uur landden we, ontbijt al achter de kiezen (raar, op een vlucht van 6 uur diner en ontbijt, maar ja, dat heb je met het tijdverschil). Tijdens de paspoort controle kwam ik tot de conclusie dat ik bij Taeke Taekema in het vliegtuig had gezeten! Ik was te moe om het echt zeker te weten, maar na nog zeker een kwartier bij de bagageband te hebben staan wachten, wist ik het toch wel zeker. Stiekem nog wat foto’s gemaakt. Toen kreeg ik mijn tas, die dus kapot was gemaakt, ritssluitingen eraf gesloopt… Heel fijn, en daar heb je dan van die speciale douaneslotjes voor… Het is ook niet dat ze het slotje kapot hebben geknipt, nee, dan gelijk maar de tas onbruikbaar gemaakt. Toen met de trein weer richting Eindhoven, waar de meeste mensen richting werk of school gingen, die in de trein zaten. En rond 10 uur was ik weer thuis… Al met al was het me een avontuur zeg… Ik had niet gedacht dat ik zoiets ooit zou doen, ik kan het nog steeds amper geloven. Maar toch, het was de beste beslissing die ik ooit heb gemaakt. Liefs, Laura Rare dingen aan New York City: - Toiletten zijn echt te laag. - De choclate chip cookies, die zo lekker zouden zijn, smaakten niet. - Het water was niet lekker, maar we kregen het wel in het (dure!!) Marriott hotel. - De verhouding fruit/andere dingen bij het ontbijt was erg scheef, te veel fruit. - Alle plaatjes die je tot nu toe hebt gezien van het Vrijheidsbeeld zijn nep, het ding is veel kleiner. - De stekkers zijn raar (ok, had ik kunnen bedenken, maar het is nou ook weer niet dat ik daar zoveel tijd voor had). - Je kan je compleet alleen en heerlijk rustig voelen midden op Times Square (positief, maar wel raar ;-)) - De rustigste plek is bovenop het Empire State Building. - Overal staan stoplichten, vooral voor voetgangers. - Er is niemand te vinden die stopt voor die stoplichten, hooguit als er een auto aankomt. Je kan zeg maar recht op een politieagent aflopen, door het rood, en hij doet niks. - Overal staan bordjes om de stoplichten uit te leggen (groen: gaan, rood: stoppen), en dan ook weer bordjes om die bordjes uit te leggen enz. En dan staan er ook nog verkeersagenten die het verkeer in goede banen leiden, want niemand let op die stoplichten, of de bordjes. - Ook in New York proberen de Italianen je dingen aan te smeren, in de pizzeria. Het verschil: daar zag ik het niet aankomen en trapte ik er dus in. Dat is in Italië nog nooit gebeurd. - Het water is belachelijk duur, als wij hier 50ct voor spa betalen, betalen zij daar $2. - Zaterdagavond reed er een bepaalde metro niet, je werd aangeraden om een specifieke andere te nemen, op een ander blaadje stond dat die dus ook niet reed… - Wall street is wel een heel smal straatje, als dat de kern van de financiële wereld is, dan snap ik waarom hij ingestort is… - Bij aankomst op het vliegveld is het net de omgekeerde wereld: je bent een terrorist, en bewijs maar eens dat het niet zo is. - Al het eten is veel en groot. In Europa eet ik een pizza, in Amerika een slice. - Overal staat achter hoeveel kcal erin zitten. Dus bij de Mc Donalds staat dan op die grote borden ‘Big Mac: zoveel kcal’. Tja, als je zo erg gaat focussen op die dingen, dan wil je wel dik zijn ja… - Verkleed op Times Square lopen vinden ze blijkbaar leuk?! - Maat M hier is XL daar (denk ik, ongeveer). - Kerken zijn lage gebouwen, i.p.v. hoge. - Alles stinkt. Vooral die vrijdag, omdat het nogal klam was toen. - Ze hebben gebouwen die verdacht veel doen denken aan potloden. - Je hebt de hele tijd het idee dat iedereen tegen zichzelf aan het praten is, totdat je doorhebt dat de telefoon die ze in hun handen hebben, aanstaat en ze een oortje inhebben... Misschien komt er nog meer bij, volgens mij vergeet ik de helft ;-)