Iets om over na te denken: hoe leerkrachten omgaan met ‘onze’ kinderen

De afgelopen weken ben ik ergens over na aan het denken, na aanleiding van een situatie in mijn (stage)klas. Op de situatie kan ik natuurlijk om privacyredenen niet verder ingaan, maar het is wel iets wat ik graag met jullie wil delen. Zeker voor ouders is het goed om hier eens over na te denken.

Ik hoor vaak verhalen over juffen en meesters die niet op de ‘juiste’, door ons Tourette-experts als perfect omschreven, manier omgaan met kinderen met Tourette (of aanverwante stoornis). Leerkrachten worden boos en geven straf, terwijl het kind iets doet waar hij of zij niets aan kan doen. En dan heb ik het niet over tics, maar over gedragsproblemen. Kinderen met Tourette kunnen vaak moeilijk omgaan met prikkels en willen daardoor nog wel eens gedrag vertonen wat niet gewenst is in de klas. Zelfstandig werken kan een crime zijn en een iets te lange uitleg kan totaal verstoord worden. Het kind kan hier niets aan doen, het heeft Tourette/ADHD/enz. en het heeft echt geprobeerd stil te zijn en mee te doen, maar het lukt gewoon niet.

Ok, tot zover denk ik dat iedereen het nog wel redelijk met mij eens is. Maar nu wil ik de kant van de leerkracht eens gaan beschrijven. Niet om jullie af te vallen, maar om je eens van een andere kant te laten kijken.

Het is nl. inderdaad zo dat deze kinderen het echt proberen en het soms gewoon niet lukt om op te letten of stil te zijn. En het is ‘niet eerlijk’ om een kind dan op de gang te zetten of straf te geven, want hij probeert het wel echt. Maar hij verstoort de les wel, en er zitten nog pakweg 25 andere kinderen in de klas, die net zoveel recht hebben op goed onderwijs, als dat ene kind met Tourette/ADHD/enz. En als dit ene kind de les verstoort, dan krijgen die 25 andere kinderen geen goede les. Of soms zelfs helemaal geen les. Deze kinderen hebben dat ook nodig, zij zijn ook geen ‘ideale leerlingen’, zij hebben ook les nodig om verder te komen. En in sommige gevallen lopen ze al achter, op wat voor manier dan ook. En als één kind continu de les verstoort (helaas maar waar: om wat voor reden dan ook), dan kunnen deze 25 kinderen geen les krijgen. En zij hebben net zoveel recht op les en aandacht als dit ene kind.

Dus, ja, ik word wel eens boos op kinderen in mijn klas waarvan ik weet dat ze er eigenlijk niks aan kunnen doen (met daarbij de aantekening dat leerkrachten zelden boos zijn, maar wel boos doen). En waarom doe ik dat dan? Om de andere kinderen in de klas hun recht op onderwijs en aandacht te geven. Moet je dan meteen boos worden? Nee, zeker niet. De kinderen in mijn klas die met deze dingen wat extra moeite hebben – om wat voor reden dan ook – geef ik wat meer geduld, wat meer tijd om het te proberen. Ze krijgen nog meer positieve stimulatie en als het daar tijd voor is, wat meer waarschuwingen dan de rest. Maar dan komt er soms toch echt het moment dat de grens is bereikt (en die grens is bij mij als de rest van de klas slechter onderwijs krijgt door één kind) en dan zal ik ook zonder pardon dit kind even op de gang zetten. Omdat de rest van de klas ook recht heeft op aandacht en onderwijs.

Dan is er nog een andere reden waarom ik dat doe. We hebben het er steeds over dat deze kinderen met Tourette/ADHD/enz. er ‘niks aan kunnen doen’. Dat klopt, ze kunnen er niks aan doen dat ze Tourette/ADHD/enz. hebben. Maar dat betekent niet dat ze niet hoeven te leren – en kunnen leren! – dat ze op sommige momenten – hoe moeilijk dat ook is – echt gewoon stil moeten zitten en stil moeten zijn. Niet alles in het leven (en op school) hoeft ‘leuk’ en ‘gemakkelijk’ te zijn en soms moet je ergens harder aan werken dan dat een klasgenoot dat moet. Maar ik vind het heel belangrijk voor het verdere leven van het kind, dat hij ook leert om zich op bepaalde momenten in te houden. Hoe moeilijk dat ook is. Want, ja, dat is WAANZINNIG moeilijk. Maar dat is wel hoe deze maatschappij werkt. We kunnen je als leerkracht heel veel helpen, maar dit zijn wel van die dingen die je toch, linksom of rechtsom, een keer zult moeten leren.

En tot slot, niet te vergeten, deze kinderen zijn natuurlijk ook gewoon kinderen, die niet altijd doen of proberen wat er van hen verwacht wordt, iets waar jullie zeker weten thuis ook moeite mee hebben: wat is nou Tourette en wat is gewoon kindgedrag? Met die afweging zitten leerkrachten natuurlijk net zo goed.

Hopelijk heb ik jullie zo een keer zicht kunnen geven op de ‘kant van de leerkracht’. Ik wil er wel bij benadrukken dat ik me er ook echt van bewust ben dat er leerkrachten zijn die niet goed zijn voor deze kinderen. Geloof me, dat weet ik, ik hoor vele verhalen van jullie en zie het soms ook gebeuren. Maar er zijn ook echt leerkrachten die het beste met jullie kinderen voorhebben, en toch soms ook optreden tegen gedrag waar je kind niks aan kan doen. Hopelijk snappen jullie nu een beetje waarom dat is en mocht je twijfelen: vraag het aan de juf of meester van je kind! Een goede leerkracht staat daar altijd voor open.

(En mij mailen op kids@tourette.nl mag natuurlijk ook altijd J)

P.s. Ik vind het niet echt prettig om te schrijven in algemeenheden als ‘het kind’ en ‘de leerkracht’, maar dat kan in dit geval natuurlijk even niet anders, wegens privacyredenen van mijn leerlingen. En het gaat natuurlijk ook niet alleen over deze leerlingen, het gaat ook over jullie kinderen en ik ben ervan overtuigd dat jullie dat op die manier kunnen invullen en lezen.